Home > Tâm lý giao dịch > Tài chính hành vi

Tài chính hành vi

Lĩnh vực tâm lý giao dịch rất đỗi thú vị nếu bạn muốn cân nhắc tác động của nhân tố cảm xúc và tâm lý đến kết quả giao dịch.

Trong bộ hành vi của một người có rất nhiều phương diện góp phần vào quá trình đưa ra quyết định tài chính.

Kết hợp chúng với cảm giác căng thẳng do biến động thị trường và dao động giá dữ dội gây nên, cũng chẳng ngạc nhiên là bao khi việc nghiên cứu về cảm xúc và cách chúng thúc đẩy hành động của các nhà giao dịch đang trở nên ngày càng phổ biến.

Đan xen trong một loạt khái niệm tâm lý chồng chéo này là tài chính hành vi. Nó được phân loại là một nhánh nhỏ trong kinh tế hành vi, với nhận định rằng hành vi của nhà đầu tư chịu ảnh hưởng của các yếu tố tâm lý và thiên kiến.

Nó cũng đề xuất rằng những biến số trong các thị trường tài chính có thể góp phần tạo nên các nhân tố trên, ví dụ như dao động giá dữ dội của một tài sản nhất định, chẳng hạn như chứng khoán.

Trên thực tế, sự công nhận ngày càng nhiều đối với mảng nghiên cứu này đã thúc đẩy những cơ sở danh tiếng như Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán phân bổ nhân viên để khám phá thêm về lĩnh vực tài chính hành vi và tác động của nó đến các giao dịch tài chính.

Tác động của thiên kiến

Một trong những thành phần cốt lõi của tài chính hành vi nằm ở tác động của các kiểu thiên kiến. Cụ thể hơn, chúng được chia ra thành năm khái niệm chính có thể ảnh hưởng đến thị trường và/hoặc kết quả giao dịch. Chúng được liệt kê dưới đây:

Hành vi bầy đàn

Hành vi bầy đàn chỉ những tình huống khi nhà đầu tư hoặc dân tài chính sao chép hành vi của đại đa số (bầy đàn). Hành vi này thường xuất hiện trong thị trường chứng khoán và là nguyên nhân gây ra các đợt bán tháo hoặc tăng giá.

Lỗ hổng cảm xúc

Lỗ hổng cảm xúc liên quan đến việc đưa ra quyết định từ những cảm xúc dữ dội hoặc tình trạng căng thảng tâm lý. Hành vi này thường là nguyên do khiến mọi người đưa ra những quyết định phi lý.

Quy kết tự kỷ

Quy kết tự kỷ liên quan đến việc đưa ra quyết định với sự tự tin quá mức về kiến thức hoặc kỹ năng của bản thân. Xu hướng này thường phát sinh từ năng lực vốn có của một người trong một mảng nhất định. Chẳng hạn, một nhà đầu tư có thể cho rằng mình hiểu biết thâm sâu hơn những người khác, dù rằng về khách quan thì điều đó không đúng.

Kế toán nhận thức

Đây là một khái niệm được phát triển bởi Richard Thaler - nhà kinh tế học đã đoạt giải Nobel. Nó muốn nói đến những giá trị khác nhau mà mỗi cá nhân đặt ra cho một khoản tiền bằng nhau. Giá trị đó thường dựa vào những tiêu chí chủ quan và có thể kéo theo quyết định đầu tư hoặc giao dịch phi lý.

Hiệu ứng mỏ neo

Trong tài chính hành vi, hiệu ứng mỏ neo là khi mọi người sử dụng thông tin không liên quan trong tiềm thức (chẳng hạn như giá ban đầu của một mã chứng khoán) như một điểm tham khảo cố định để sau này đưa ra các quyết định dành cho cổ phiếu đó.

Nghiên cứu và phân tích trong khuôn khổ tài chính hành vi cũng đã hé lộ những thiên kiến và đặc tính rất riêng của các nhà đầu tư. Chúng bao gồm:

Thiên kiến xác nhận:

xảy ra khi nhà đầu tư ưu ái cho một thông tin chỉ vì chúng nhất quán với niềm tin vốn có của họ, dù rằng nó có lỗ hổng.

Thiên kiến do kinh nghiệm hoặc tác động gần đây:

phát sinh từ những sự kiện xảy ra gần đây, khiến nhà đầu tư hình thành những góc nhìn riêng về các sự kiện trong tương lai.

Ác cảm với mất mát:

là xu hướng ưu tiên tránh tổn thất thay vì sinh lời nhiều hơn, dẫn đến hành vi ái ngại rủi ro.

Thiên kiến về sự quen thuộc:

xảy ra khi các nhà đầu tư ưu ái các hình thức đầu tư quen thuộc, và tự hạn chế tính đa dạng trong danh mục. Hiện tượng này thường dẫn đến xu hướng đổ tiền vào những đơn vị trong nước hoặc có tiếng ở địa phương, và phớt lờ việc tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.

Mỗi thiên kiến phản ánh một xu hướng nhận thức có tầm ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định trong giới tài chính, tác động đến cách phân tích và phản hồi của nhà đầu tư trước nguồn thông tin, sự kiện và nguy cơ tiềm tàng.

Công cụ

Đào tạo